Minimalizm, stojący w kontrze do konsumpcjonizmu, to jeden z trendów, zachęcających do uważniejszego podejścia do życia i skupienia się na tym, co naprawdę istotne. Namawia do wyeliminowania ze swojego otoczenia rzeczy zbędnych (takich których nie potrzebujemy i nie używamy) i ograniczenia nabywania nowych – z korzyścią dla siebie i dla planety. Uwolnienie się od nacisków konsumpcjonizmu przynosi wolność i swobodę i pozwala skoncentrować się na tym, co daje nam prawdziwą radość i szczęście. Jak zostać minimalistą? Przede wszystkim ogranicz bezrefleksyjne kupowanie i rób świadome zakupy. Podpowiadamy, jak je planować oraz co i jak kupować, by oszczędzić czas i pieniądze, zyskać więcej przestrzeni i przynieść ulgę zmęczonej planecie.
Przejście na zakupowy minimalizm warto rozpocząć od podstaw, czyli od jedzenia. To tu tracimy najwięcej gotówki, często robiąc nadwyżki, których nie dajemy rady zjeść. Jak uniknąć takich błędów?
Zanim wyruszysz do sklepu po produkty spożywcze, przygotuj listę tych, które chcesz kupić. Dzięki niej będziesz mniej podatny na marketingowe sztuczki stosowane przez sklepy i nie włożysz do koszyka nadprogramowych rzeczy tylko dlatego, że są na promocji czy kuszą ładnym wyglądem lub aromatycznym zapachem. Listę możesz przygotować tuż przed wyjściem do sklepu, ale lepszym rozwiązaniem będzie robienie jej na bieżąco, np. gdy zauważysz, że jakiś produkt się kończy.
Możesz pisać na kartce i przyczepić ją w widocznym miejscu (np. na lodówce) albo skorzystać z intuicyjnych aplikacji na telefon. Aplikacje mają tę przewagę nad zwykłymi kartkami, że grupują produkty na kategorie (np. nabiał, pieczywo, owoce i warzywa itd.), co dodatkowo usprawnia zakupy.
Ciekawym sposobem na zaplanowanie zakupów i ograniczenie marnowania żywności jest też ułożenie tygodniowego lub kilkudniowego jadłospisu. Kupujesz tylko to, co jest ci potrzebne do przygotowania konkretnych posiłków i nic ponad to. Warto tu pamiętać o planowaniu menu z wykorzystaniem sezonowych produktów. Takie posiłki są zdrowsze, smaczniejsze i zwyczajnie tańsze, niż te, w których wykorzystujemy produkty sprowadzane z zagranicy.
Podczas zakupów koniecznie zwróć uwagę na termin ważności produktów. Jeśli masz zamiar zużyć konkretny artykuł w najbliższym czasie, możesz śmiało sięgnąć po ten z bliską datą ważności (dzięki temu być może nie wyląduje na śmietniku, jeśli nikt nie kupi go w terminie). Jeśli jednak planujesz zjeść go później, upewnij się, że będzie nadawał się jeszcze do spożycia.
Gdy przegapisz termin, trzeba będzie go wyrzucić, a ty stracisz pieniądze i dołożysz swoją cegiełkę do marnowania żywności. A tu liczby są ogromne! Z badań PROM wynika, że Polacy rocznie marnują ok. 5 milionów ton jedzenia. Najczęściej wskazywanymi powodami wyrzucania żywności są właśnie: zepsucie się produktu i przeoczenie daty ważności[1].
Elektronika, sprzęty użytkowe, artykuły gospodarstwa domowego, odzież, obuwie, akcesoria – to wszystko jest nam potrzebne w codziennym życiu. I nie ma sensu z tego rezygnować.
Jednak zamiast kilku produktów gorszej jakości, które trzeba wymieniać co chwilę, lepiej wybrać jeden bardziej wytrzymały i wartościowy, który posłuży ci kilka, a nawet kilkanaście lat. Jak rozpoznać jakościowy produkt? Najczęstszym wyznacznikiem jest cena (chociaż nie musi to być standard). Produkty wysokiej jakości, wykonane z dobrych materiałów i z poszanowaniem środowiska naturalnego, zazwyczaj są droższe, od tych wykonanych z kiepskiego tworzywa. Jednak, by nie dać się oszukać, oprócz samej ceny warto też zwrócić uwagę na:
Zakupowy minimalizm wiąże się ze znajomością siebie i własnych potrzeb. Wiedząc, co jest dla ciebie dobre i mając swoich ulubieńców (kosmetyki, odzież, czy szerzej – ulubione marki), nie ulegniesz marketingowym podszeptom i będziesz mniej podatny na sklepowe sugestie i reklamy. Stworzenie bazy ulubieńców to proces, który wymaga czasu (nie obędzie się bez prób i błędów), ale warto to zrobić – z korzyścią dla siebie, dla środowiska (nie będziesz wyrzucać źle dobranego produktu) i dla swojego portfela.
Robiąc zakupy staraj się też nie iść na kompromisy. Nie ma twojego fasonu bluzki? Nie kupuj innej, gorzej dopasowanej, tylko dlatego, by nie wyjść ze sklepu z pustymi rękami. I tak nie będziesz w niej chodzić, a stracisz pieniądze i zagracisz szafę. Poczekaj, aż pojawi się w asortymencie, a jeśli pilnie jej potrzebujesz, idź do innego sklepu.
Jeśli kompulsywne kupowanie nie jest ci obce albo często zastanawiasz się, gdzie się podziały twoje pieniądze (zwłaszcza pod koniec miesiąca), dobrą opcją będzie zapisywanie wszystkich wydatków. To pierwszy krok do ograniczenia zbędnych zakupów i uratowania oszczędności. Ewidencja wydatków pokaże ci, na co tracisz pieniądze i pomoże ci zmienić nawyki zakupowe na lepsze, bo bardziej świadome. Dobrą praktyką w odejściu od kompulsywnego kupowania jest też ustalenie limitu wydatków (np. dziennych lub tygodniowych) i planowanie zakupów tak, by nie przekroczyć określonej kwoty.
Warto też mieć na uwadze, że na to, ile kupujemy, wpływa też sam sposób płacenia. Okazuje się, że płacąc kartą debetową lub kredytową zazwyczaj wydajemy więcej, niż korzystając z płatności gotówkowej[2]. Dlaczego tak się dzieje? Po prostu szybciej zapominamy o tym, ile już wydaliśmy, bo nie przypomina nam o tym ubytek pieniędzy w portfelu. Jeśli chcesz ograniczyć zakupy, uważnie śledź wyciągi z konta albo przerzuć się na płatności gotówkowe. Od razu będziesz wiedzieć, ile pieniędzy już wydałeś.
Doskonałym wsparciem w ograniczeniu wydatków i zwiększeniu wolnego miejsca w domu jest zaopatrzenie się w przedmioty, które promują ideę minimalizmu, a przy tym są ekologiczne i przyczyniają się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska. Przykład? Ekspres do gazowania wody SodaStream.
Korzystając z syfonu, możesz zupełnie zrezygnować z kupowania wody gazowanej i kolorowych napojów smakowych w jednorazowych butelkach. Przygotujesz je samodzielnie we własnym domu, korzystając ze zwykłej kranówki (i ewentualnie syropów smakowych). Jeden cylinder z CO2 wystarczy ci do zrobienia nawet 60 litrów twoich ulubionych bąbelków. W przeliczeniu, za litr gazowanej wody zapłacisz tylko 0,83 zł (średnio o 60 gr mniej, niż kupując wodę butelkowaną!). A gdy gaz się skończy, bez problemu wymienisz cylinder na nowy. Możesz to zrobić w jednym ze sklepów partnerskich marki (przy okazji zakupów spożywczych) albo korzystając z wygodnej wymiany online. Kurier dostarczy ci nowy cylinder pod same drzwi.
Sprawdź, jak wymienić pusty cylinder SodsStream.
Do urządzenia dołączona jest też butelka wielokrotnego użytku (wykonana ze szkła lub bezpiecznego dla zdrowia Tritanu), dzięki której wyeliminujesz nawet 1769 jednorazowych butelek w ciągu 4 lat (jeśli będziesz korzystać z butelki szklanej, oszczędności będą jeszcze większe).
Ekspres SodaStream to najlepsza odpowiedź na pytania, jak ograniczyć plastik i jak kupować mniej.
Centrum handlowe, pełne kolorowych haseł reklamowych, atrakcyjnych witryn i cudownych zapachów, nie sprzyja ograniczeniu konsumpcji. Jeśli łatwo ulegasz pokusom, ogranicz wizyty w galeriach handlowych i chodź tam tylko wtedy, kiedy naprawdę musisz. Gdy zakupowy minimalizm wejdzie ci w krew i nauczysz się panować nad kompulsywnym kupowaniem, możesz wrócić do częstszych odwiedzin, ale raczej nie będziesz już mieć takiej potrzeby.
[1] Zob. https://www.money.pl/gospodarka/tak-polacy-marnuja-jedzenie-miliony-ton-zywnosci-laduje-w-smietnikach-6704354942471104a.html
[2] Zob. https://strefabiznesu.pl/klient-placac-karta-kupuje-i-wydaje-wiecej/ar/c3-12514662
