Czym tak naprawdę jest recykling i jakie ma znaczenie dla środowiska? Na czym polega? Przekonaj się, że masz ogromny wpływ na stan naszej planety, a recykling to jeden z najważniejszych elementów procesu ochrony środowiska.
Co to recykling? Definicja wyjaśniająca podstawy
Według definicji z ustawy z dnia dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach opublikowanej w Dz. U. z 2022 r. poz. 699, z późn. zm., recykling to przetwarzanie odpadów na produkty, materiały bądź substancje do ponownego wykorzystania w pierwotnym celu lub innym¹. Innymi słowy to dawanie przedmiotom nowego życia. I jeden z ważnych kroków w stronę ochrony środowiska.
Czy wiesz, że jedynie w samej Polsce jeden mieszkaniec kraju generuje ponad 300 kilogramów odpadów komunalnych rocznie? I, co niepokojące, z roku na rok liczba ta rośnie. W 2020 roku jeden mieszkaniec Polski wytworzył 344 kilogramów odpadów, a w 2021 roku o 4,2% więcej, czyli aż 360 kilogramów²! Trudno ci to wyobrazić? To wyobraź sobie, że z odpadów generowanych na całym świecie, dryfujących po oceanie, mógłby utworzyć się… siódmy kontynent³.
W krajowej ustawie o odpadach, biorąc pod uwagę ramową dyrektywę odpadową, wprowadzono 5-stopniową hierarchię zarządzania odpadami. Jednym z jej elementów, znajdującym się wysoko w hierarchii, jest recykling. Obok zapobiegania wytwarzania odpadów ponowne ich przetwarzanie to istotny i efektywny sposób na ochronę środowiska⁴.
Co podlega recyklingowi, a czego nie można ponownie przetwarzać?
Nie wszystkie odpady, które każdego dnia generujemy, mogą być poddane recyklingowi. Proces ponownego przetworzenia dotyczy między innymi takich materiałów jak:
tworzywa sztuczne, w tym PET (butelki, pojemniki, torby foliowe, worki foliowe, opakowania, nakrętki);
szkło (butelki, słoiki);
niezatłuszczony papier i karton (opakowania, gazety, papier biurowy);
aluminium (puszki, przewody);
opakowania wielomateriałowe (złożone z kilku różnych materiałów);
produkty biodegradowalne;
biomasa roślinna.
Materiał z recyklingu można przetworzyć ponownie. Dajemy mu wtedy nowe życie. Czy wiesz, że szkło i aluminium można recyklingować… w nieskończoność? Z kolei z butelek PET można stworzyć odzież specjalistyczną lub sportową, na przykład polary, namioty bądź plecaki⁵. Przedmioty z recyklingu są równie jakościowe i wartościowe jak nowe towary.
Wśród surowców i produktów, których nie można wykorzystać w recyklingu, znajdują się między innymi:
elektronika i sprzęt AGD;
szkło żaroodporne, lustra i ceramika;
akcesoria do codziennej higieny;
wyroby medyczne, w tym termometry i strzykawki;
zużyte znicze z pozostałym woskiem⁶.
Rodzaje recyklingu i jego etapy
W procesach przetwarzania odpadów wykorzystuje się kilka metod. Jakie rodzaje recyklingu wyróżniamy? Między innymi:
surowcowy – podczas niego wykorzystuje się różne reakcje i procesy chemiczne.
termiczny – pozyskiwanie energii podczas spalania odpadów;
materiałowy – mechaniczne przerabianie surowców, na przykład zużytych opon na granulat;
organiczny – to po prostu kompostowanie⁷.
Recykling to jednak nie do końca wyłącznie sposób przetwarzania odpadów i odzyskiwania surowców. Jest tak naprawdę złożonym procesem, który zaczyna się już w naszych domach. To od nas zależy jego efektywność. Pierwszym etapem recyklingu jest sortowanie odpadów – dzielenie ich na odpowiednie frakcje. Oczywiście odebrane od nas śmieci bywają jeszcze sortowane. Później są rozdrabniane i ewentualnie myte (szczególnie szkło i tworzywa sztuczne).
W ostatnim etapie wytłacza się je. To właśnie w wyniku procesu wytłaczania powstaje produkt końcowy, który może być ponownie przetworzony. Oprócz tego część surowców, jak plastik, zostaje poddana badaniom laboratoryjnym, które sprawdzają, czy materiał nadaje się do ponownego użycia i jest w pełni bezpieczny.
Dowiedz się więcej o recyklingu plastiku
Aby umożliwić recykling w procesach przemysłowych, jako konsumenci, musimy zadbać o to, by odpady były odpowiednio przygotowane, czyli – posegregowane. W miastach i gminach Polski od 2017 roku obowiązuje Jednolity System Segregowania Odpadów. Przeważnie jest to 5 frakcji (papier, szkło, metale i tworzywa sztuczne, odpady bio i odpady zmieszane), ale w wybranych gminach może być ich 6, gdy szkło dodatkowo dzieli się na bezbarwne i kolorowe. Co więcej, aby recykling mógł się w pełni odbyć, żadna frakcja nie może być zanieczyszczona inną. To bardzo ważne⁸!
Co może powstać dzięki recyklingowi?
Oprócz wspomnianych już przez nas polarów, namiotów i plecaków, w procesie recyklingu można wytworzyć nowe:
buty,
serwetki i papier do drukarek,
bandaże,
doniczki,
części lamp,
długopisy,
zabawki,
butelki do napojów,
meble ogrodowe,
części sprzętów domowych,
opakowania (np. saturatorów SodaStream).
Dlaczego recykling odpadów jest tak ważny?
Recykling sprawia, że odpad, który mógł pozostać śmieciem, staje się wartościowym produktem. A to oznacza, że nawet małym gestem mamy ogromny wpływ na zdrowie planety. Dając ponowne życie wielu surowcom, oszczędzamy energię, która byłaby potrzeba do wytworzenia nowych, a tym samym oszczędzamy zasoby naturalne Ziemi.
Ponowne przetwarzanie odpadów to także mniej wysypisk oraz znaczące obniżenie emisji toksycznych gazów do atmosfery (nawet o 95%)⁹.
Gdy dajesz nowe życie rzeczom, natura jest ci wdzięczna
Recykling może być prowadzony nie tylko na tle gospodarczym, lecz także w domowym zaciszu. Gdyby każdy z nas starał się we własnym zakresie dawać nowe życie starym rzeczom, w tym odpadom, śmieci byłoby zdecydowanie mniej. Zamiast wyrzucić produkt, meble czy opakowania, możemy przekazać je komuś, komu akurat będą niezbędne. Warto także zainteresować się ideą upcyklingu.
Karton po zakupach, ozdobiony według własnej inwencji twórczej, posłuży jako pojemnik na akcesoria. Aluminiową puszkę można pomalować i ustawić na biurku, by jednocześnie zdobiła i pomagała w utrzymaniu porządku. Stara koszulka? Nasze babcie doskonale wiedziały, jak nadać rzeczom nową wartość, choć wtedy nikt nie mówił o upcyklingu. Przykładowo używały starej odzieży do mycia okien czy podłóg. T-shirty można także pociąć i zużywać do zmywania makijażu lub kręcenia włosów bez użycia ciepła.
W produktach SodaStream wykorzystujemy materiały z recyklingu
Jesteśmy dumni z tego, że możemy wspólnie z wami przyczyniać się do poprawy stanu naszej planety. W opakowaniach saturatorów SodaStream, których używacie lub które chcielibyście mieć w domu, wykorzystujemy co najmniej 85% materiałów z recyklingu.
Oprócz tego korzystanie z naszych ekspresów do gazowania wody w widoczny sposób zmniejsza zużycie jednorazowych plastikowych butelek. W samym 2022 roku zredukowaliśmy generowanie tych odpadów aż o 5 mld sztuk! Butelki dołączane do zestawu z saturatorem SodaStream są wielorazowe – jedna wystarczy nawet na 4 lata używania, czyli wyeliminowania ponad 1700 butelek jednorazowych.
¹ https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/1182,pojecie.html
² https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2022,1,23.html
³ https://naszesmieci.mos.gov.pl/materialy/artykuly/144-jakie-odpady-do-recyklingu
⁴ https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2022,1,23.html
⁵ https://naszesmieci.mos.gov.pl/sens-recyklingu
⁶ https://www.products.pcc.eu/pl/blog/co-to-jest-recykling-na-czym-polega-jakie-sa-jego-rodzaje-i-etapy/
⁷ https://www.products.pcc.eu/pl/blog/co-to-jest-recykling-na-czym-polega-jakie-sa-jego-rodzaje-i-etapy/
⁸ https://naszesmieci.mos.gov.pl/materialy/artykuly/144-jakie-odpady-do-recyklingu
⁹ https://naszesmieci.mos.gov.pl/sens-recyklingu
