2 litry na nawadnianie, 60 litrów przy ręcznym myciu naczyń, kilka litrów do gotowania. Każdego dnia zużywasz nawet 150 litrów wody¹. Im ta wartość jest większa, tym bardziej przyczyniasz się do kryzysu wodnego. Chcesz zacząć oszczędzać wodę? Zacznij od kuchni! Podpowiadamy, jak zmniejszyć zużycie wody i dlaczego warto to robić.
Dlaczego trzeba oszczędzać wodę?
Wraz z postępującymi zmianami klimatu, oszczędzanie wody z wartościowego nawyku zmieniło się w obowiązek. Jeśli marnowanie wody nie zostanie ograniczone, do 2050 r. aż 6 miliardów ludzi będzie cierpieć z powodu niedoboru czystej wody². Zagrożenie może dotknąć także ciebie — nasz kraj dysponuje jednymi z najmniejszych zasobów wody do picia w Europie w przeliczeniu na mieszkańca³. W SodaStream opracowaliśmy raport o zasobach wody w Polsce: Czy nie zabraknie wody? Zajrzyj do niego po szczegółowe informacje o stanie polskich wód.
Nie trzeba czekać 26 lat, aby doświadczyć skutków deficytu. Już teraz kryzys wodny powoduje podwyżki cen żywności, ograniczenia dostaw energii elektrycznej i suche krany. Jest przyczyną migracji (również w Europie), a nawet napięć między społecznościami i krajami. Przeciwdziałać jego konsekwencjom może każdy — co roku przypomina nam o tym Światowy Dzień Wody obchodzony 22 marca. Z tej okazji (i nie tylko) warto skorzystać z prostych trików, jak oszczędzać wodę w domu.
Pij wodę z kranu
Sposobem jest picie wody z kranu. Czy wiesz, że do wyprodukowania wody butelkowanej o pojemności 1 litra potrzeba aż 3 litrów wody⁴? To niepotrzebne marnotrawstwo, skoro w ponad 99% polskich gospodarstw domowych podłączonych do sieci wodociągowej, a dostarczana kranówka jest bezpieczna dla zdrowia.
Nawet gdy masz ochotę na wodę z bąbelkami albo napoje gazowane — nie musisz zużywać już ani jednej plastikowej butelki PET. Wystarczy saturator do wody gazowanej SodaStream! Nowoczesne urządzenie składa się z eleganckiej, solidnej obudowy, wymiennego cylindra z CO² oraz przycisku lub dźwigni (w przypadku modelu Art) do wypuszczania gazu.
Jak to działa? Najpierw uzupełniasz butelkę wodą z kranu, następnie montujesz w saturatorze i uwalniasz bąbelki. Liczbą przyciśnięć regulujesz stopień nagazowania. A jeśli masz ochotę na napój gazowany — dolewasz syrop o smaku Pepsi, Mirindy, 7 Up czy lemoniady. Mieszasz i gotowe!
Gotuj na parze
Wodę zaoszczędzisz również, gotując na parze. Służą do tego garnki z parownikiem, parowary oraz piekarniki parowe. Możesz także nałożyć specjalne sito lub durszlak na tradycyjny garnek.
Gotowanie na parze nadaje potrawom apetyczną konsystencję. Pozwala też zachować więcej składników odżywczych w pożywieniu. Co jednak najważniejsze, wymaga nawet kilku litrów mniej wody. To, co zostanie po gotowaniu, nie musi się zmarnować. Resztkę wykorzystasz na przykład do podlewania roślin.
Wykorzystuj wodę ponownie
Możliwości ponownego wykorzystania wody w kuchni jest więcej. Niektóre składniki (np. ryże, kasze, makarony) wygodniej gotuje się tradycyjną metodą. Jednak i wtedy możesz z powodzeniem oszczędzać wodę. W tym celu staraj się nalewać tylko tyle wody, ile to konieczne. Pozostałość przyda ci się w wielu różnych celach.
Woda po gotowaniu jajek odżywi pomidory, zioła, rośliny doniczkowe.
Woda po ugotowaniu makaronu posłuży jako baza do sosu albo alternatywa dla naturalnego detergentu. Usuniesz nią nalot na kubkach po herbacie oraz osad z mydła.
Woda po gotowaniu ziemniaków przyda się do podlewania kwiatów, odkamieniania czajnika czy czyszczenia srebra.
Gotuj dania jednogarnkowe
Jeśli szukasz sposobu, jak oszczędzać wodę w domu, staraj się jak najczęściej przygotowywać potrawy jednogarnkowe. Dania wymagające użycia tylko jednej patelni, garnka czy naczynia żaroodpornego wykorzystują znacznie mniej wody niż bardziej złożone posiłki. Pozostaje też po nich mniej naczyń do mycia, co przekłada się na mniejsze zużycie wody.
Dieta jednogarnkowa wcale nie musi być nudna — istnieje wiele smacznych potraw, które przygotujesz w pojedynczym naczyniu. Co powiesz na zapiekankę, risotto albo domową pizzę?
Rozmrażaj naturalnie
Jeżeli należysz do osób, które rozmrażają jedzenie za pomocą zimnej wody — warto to zmienić. Zanurzając mięso w misce z wodą, musisz wymieniać zawartość co kilka-kilkanaście minut. Jeszcze mniej ekonomiczne jest rozmrażanie pod strumieniem bieżącej wody — może zająć nawet kilkadziesiąt minut, a do tego wymaga stałego nadzoru. Porzucenie tego nawyku będzie co prawda kosztowało cię więcej czasu. Zaoszczędzisz jednak dzięki temu dziesiątki litrów wody.
Wystarczy, że odpowiednio wcześnie zaplanujesz rozmrażanie. Wyjmij mrożonkę lub mięso dzień przed przygotowaniem i pozostaw w lodówce do naturalnego rozmrożenia. A gdy nie masz tyle czasu? Możesz użyć kuchenki mikrofalowej.
Myj owoce i warzywa oszczędnie
Kolejnym przykładem marnowania wody w kuchni jest mycie owoców i warzyw pod bieżącą wodą. By pozbyć się z ich powierzchni zabrudzeń, masz do wyboru kilka bardziej oszczędnych rozwiązań.
Porównajmy to. W ciągu minuty obmywania warzyw i owoców z kranu wypływa nawet 15 litrów wody. Ty możesz zmniejszyć tę wartość kilkakrotnie, jeszcze dokładniej usuwając przy tym bakterie i resztki pestycydów.
Przygotuj 3 miski wypełnione 1 litrem wody. Do pierwszej z nich dodaj 2-3 łyżki kwasku cytrynowego, a do drugiej 1 łyżkę sody oczyszczonej. Owoce i warzywa maczaj w nich kolejno przez 4 minuty, a na końcu wypłucz w ostatniej misce.
Myj naczynia w zmywarce lub misce
Czy wiesz, że do ręcznego mycia naczyń zużywasz w ciągu dnia nawet 60 litrów wody? To od 4 do 8 razy więcej niż zmywarka. Nie dość, że z jej pomocą zaoszczędzisz sporo wody, to jeszcze zmniejszysz liczbę domowych obowiązków.
Możesz dodatkowo podnieść efektywność działania urządzenia, wykorzystując tryb oszczędnościowy i rezygnując ze wstępnego mycia. Staraj się uruchamiać zmywanie tylko wtedy, gdy zmywarka jest w pełni załadowana. Naczynia umieszczaj optymalnie, w przeznaczonych do nich miejscach, zgodnie z kierunkiem strumienia wody, pozostawiając wystarczająco dużo przestrzeni pomiędzy nimi. Zmniejszysz dzięki temu ryzyko, że na niektórych talerzach, sztućcach czy garnkach pozostaną resztki, które będzie trzeba domyć ręcznie.
A jeśli nie chcesz korzystać ze zmywarki? Myj naczynia w misce z gorącą wodą i płynem. Następnie szybko opłucz je pod bieżącą wodą.
Usprawnij instalację wodną w kuchni
Zużycie wody zależy również od działania instalacji wodnej. Przez nieszczelny kran może uciekać nawet 15 litrów wody w ciągu dnia! Z tego powodu w pierwszej kolejności upewnij się, że w kuchennym kranie i rurach nie ma przecieków.
Warto też zdecydować się na urządzenia ograniczające zużycie wody z kranu. Sposobem na to, jak nie marnować wody, są:
ekoblokada — mechanizm w baterii wodociągowej, który ogranicza strumień wody;
perlatory — proste nakładki zmniejszające przepływ wody do 5 litrów na minutę dzięki zjawisku podciśnienia w wypływającym strumieniu. Powoduje ono zasysanie powietrza przez małe otworki w siatce perlatora i mieszanie powietrza z wodą.
Oszczędzanie wody w kuchni nie musi być wymagające. Wystarczy zmiana kilku nawyków przy wsparciu nowoczesnych urządzeń, aby zużywać mniej wody. Środowisko naturalne i domowy budżet tylko na tym skorzystają!
¹ https://wodociagi.krakow.pl/jakosc-wody/ciekawostki/ile-wody-zuzywamy.html
² https://www.nature.com/articles/s41545-019-0039-9
³ https://www.gov.pl/web/susza/susza
⁴ https://www.mdpi.com/2071-1050/12/19/7988
