Globalne ocieplenie to naturalny proces zachodzący na Ziemi. Jednak działalność człowieka znacząco go przyspiesza, co zaczynamy odczuwać na własnej skórze. Długotrwałe upały i susze? Topnienie lodowców? My mamy na to wpływ. Na szczęście mamy także wpływ na zahamowanie globalnego ocieplenia. Dowiedz się więcej na ten temat z naszego artykułu.
Globalne ocieplenie – co to właściwie jest?
Zmiany klimatu są niestety nieuniknione, a największym winowajcą, który znacząco przyspiesza ten proces, jest sam człowiek i jego działalność. Swoim postępowaniem przyczyniamy się więc do przyspieszenia globalnego ocieplenia, czyli stałego podnoszenia się średniej temperatury powietrza na całym świecie [1]. Mamy ogromny wpływ na otaczające nas środowisko i jeśli nie zaczniemy wspólnie działać w trosce o jego dobro, negatywne zmiany cieplarniane będą się pogłębiać.
Ciepło, ciepło, coraz cieplej czyli konsekwencje globalnego ocieplenia
Badanie „Przyszłość niszy klimatycznej człowieka” opublikowane w czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences, pokazuje, że może nas czekać ekstremalne ciepło w wielu częściach świata. Do 2070 roku średnia temperatura na naszym globie ma wzrosnąć o 3°C, jednak tak naprawdę odczuwalna zmiana będzie dużo większa – średni wzrost temperatury, jakiego doświadczymy, może wynieść nawet 7,5°C. Okazuje się, że w 2070 roku około 30% prognozowanej ludności świata będzie żyć w warunkach klimatycznych, jakie dotąd występują głównie w najgorętszych częściach Sahary (temperatury będą przekraczać 29°C)[2].
Należy zaznaczyć jednak, że problemem nie jest sam efekt cieplarniany, ponieważ jest on niezbędny do utrzymania życia na Ziemi. Dzięki niemu średnia temperatura na naszej planecie wynosi obecnie około 15°C – gdyby nie on, wynosiłaby -18°C. Problemem jest nasilenie efektu cieplarnianego i przyspieszenie wzrostu globalnej temperatury[3].
Zmiany zachodzące w klimacie Ziemi są widoczne już teraz. W Raporcie Oceniającym Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC) z 2021 roku ogłoszono, że obecna średnia temperatura na świecie jest niemal 1,1 stopnia wyższa niż przed rozwojem wysoko zaawansowanego przemysłu (początkiem „epoki przemysłowej”). Ponadto zaznaczono, że w latach 2011-2020 odnotowano średnio 13 dni, podczas których temperatura powietrza wynosiła minimum 30°C, gdzie – dla porównania – w latach 70. takich dni było wyłącznie jedynie 4 [4].
Jak zapobiec globalnemu ociepleniu? Nauka o klimacie nie taka straszna!
Jednym ze sposobów walki z globalnym ociepleniem może stać się edukacja. Nauka o klimacie zwiększy świadomość społeczeństwa na temat zachodzących zmian i możliwych skutkach bezczynności. Powinna zaczynać się już w szkołach. Budowa świadomości społecznej może uchronić nas od potencjalnej klęski.
Jaka jest przyczyna efektu cieplarnianego?
Zmiany klimatu wynikają przede wszystkim z naturalnych procesów zachodzących na Ziemi jak:
obieg węgla,
aktywność Słońca,
aktywność wulkanów,
zmiany w cyrkulacji oceanicznej.
Jednak w ostatnich latach to działalność człowieka ma największy negatywny wpływ na klimat i przyspieszanie wzrostu średniej temperatury powietrza. Przemysł pogłębia efekt cieplarniany. Przede wszystkim przyczynia się do tego wzrost stężenia tlenku węgla (IV), który jest wytwarzany między innymi w czasie eksploatacji lasów czy spalania paliw kopalnych (podczas tego procesu wytwarza się również metan, wpływający na globalne ocieplenie).
Ogromny wpływ na globalne ocieplenie ma także rolnictwo, w tym stosowanie nawozów, i hodowla zwierząt. W Polsce mówi się też o odwadnianiu torfowisk, które powoduje zwiększone rozkładanie materii organicznej, a tym samym przyspieszone wydzielanie tlenku węgla (IV), powodującego efekt cieplarniany [5].
Ocieplenie klimatu – skutki globalnego ocieplenia
Globalne ocieplenie to poważny problem, który – jeśli nie zostanie w porę zahamowany – może skutkować odczuwalnym obniżeniem jakości życia i wymieraniem niektórych gatunków zwierząt i roślin. Należy podjąć zdecydowane kroki, zanim dojdzie do poważnych konsekwencji. A te już niestety częściowo widać, między innymi w postaci topnienia lodowców i naturalnych lądolodów. Innymi skutkami globalnego ocieplenia mogą być:
zwiększenie natężenia i częstotliwości występujących zjawisk pogodowych – intensywniejsze burze, opady deszczu i śniegu, gwałtowne huragany, gradobicia, długotrwałe upały;
częste powodzie lub susze – zostanie zaburzony naturalny obieg wody w przyrodzie;
wzrost poziomów mórz i oceanów – zalewanie obszarów w pobliżu akwenów wodnych (Gdańsk może kiedyś przestać istnieć!);
zwiększone ryzyko występowania pożarów o dużo większym zasięgu – stepowienie obszarów dotąd bujnie zarośniętych roślinnością może ułatwiać szybkie rozprzestrzenianie się ognia;
wydłużenie okresu wegetacji wielu roślin – może to oznaczać krótsze i mniejsze plonowanie;
szybsze rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych – szkodniki i wektory chorób z łatwością będą docierać na nowe obszary, na których dotąd nie występowały [6], np. komary wywołujące malarię.
Skutków ocieplenia klimatu jest dużo więcej, zarówno w mikro-, jak i w makroskali. Już teraz coraz częściej je odczuwamy, między innymi przez występowanie długotrwałych upałów, krótsze i łagodniejsze zimy, a tym samym zwiększone rozprzestrzenianie się pasożytów i czynników infekcyjnych. Lokalne susze skutkują zmniejszeniem plonów, a tym samym zwiększeniem cen za warzywa i owoce. To dopiero początek… góry lodowej.
W Internecie znajduje się specjalna mapa globalna. To interaktywna mapa stworzona przez WMO, wskazująca miejsca dotknięte klęskami żywiołowymi. Niewykluczone, że z roku na rok będzie ich coraz więcej. Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) wykonała również mapę ukazującą globalny wzrost temperatur.
Jak możemy zapobiegać globalnemu ociepleniu?
Każdy z nas ma wpływ na zahamowanie globalnego ocieplenia wywołanego działalnością człowieka. Zmiany zaczynają się od małych kroków, a mogą osiągać ogromne rezultaty. Co możemy robić, by zapobiegać globalnemu ociepleniu? Między innymi:
uświadamiać innych na temat efektu cieplarnianego i jego skutków;
wspólnie wpływać na decyzje polityczne i gospodarcze, zarówno rządu, jak i największych fabryk i koncernów, organizując protesty, wydarzenia, tworząc petycje;
wymieniać szkodliwe źródła ciepła w domu, na przykład piece opalane węglem, na nowsze i bardziej ekologiczne rozwiązania;
ograniczać zużycie prądu i wody;
segregować odpady;
wybierać produkty firm, które starają się skutecznie zmniejszać ślad węglowy (jak SodaStream);
dbać o termomodernizację budynku;
kupować wyłącznie to, czego potrzebujemy;
zrezygnować z częstego jedzenia mięsa, szczególnie wołowego, oraz mleka (hodowla bydła oraz produkcja mięsa generują duże pokłady gazów cieplarnianych, w tym tlenku węgla (IV) i metanu, a także zużywają ogromne ilości wody i energii);
ograniczyć generowanie odpadów, które trzeba przecież później zutylizować, szczególnie plastikowych, których zużycie rośnie z roku na rok – dobrym krokiem jest rezygnacja z wody butelkowanej na rzecz kranówki (miłośnicy gazu mogą dodawać jej bąbelków dzięki saturatorom SodaStream);
oszczędzać papier i zrezygnować z produktów, których wytworzenie wymaga dużych zasobów energii i wody, a także niszczy roślinność (np. tak popularne awokado, którego uprawa niszczy lasy, a także zużywa masę wody).
Rozwiązanie we własnym domu, które zmniejszy negatywny wpływ na klimat
Jakie rozwiązania możesz wprowadzić we własnym domu, by mieć wpływ na zahamowanie globalnego ocieplenia? Staraj się segregować odpady i umieszczać je w odpowiednich frakcjach. Dzięki temu będą mogły zostać poddane recyklingowi (dowiedz się więcej o recyklingu odpadów). Utylizacja nieposegregowanych śmieci jest kosztowna i wykorzystuje ogromne zasoby energii i wody.
Dobrym krokiem będzie także rezygnacja z wody butelkowanej, a wybór wody z kranu. Kranówka jest zdatna do picia i równie jakościowa jak woda źródlana czy mineralna. Zmniejszysz tym generowanie odpadów z tworzyw sztucznych. Jeśli kochasz wodę gazowaną, uzyskasz ją bez problemu z wody z kranu – wystarczy użyć saturatora SodaStream.
Dowiedz się więcej o tym, jakie korzyści daje picie wody z kranu >>>
Jak jeszcze możesz zapobiegać globalnemu ociepleniu? Spróbuj:
prać ubrania w chłodnej wodzie;
brać krótkie prysznice zamiast długich kąpieli;
korzystać w toalecie z wody szarej;
wybierać ekologiczne środki transportu i komunikację miejską zamiast samochodu osobowego;
kupować ekologiczną odzież, najlepiej z naturalnych tkanin;
oszczędzać energię.
W ten sposób obniżysz ślad węglowy każdego dnia, czyli sumę emitowanych gazów cieplarnianych (tlenek węgla (IV), metan, a także podtlenek azotu i gazy szklarniowe). Wybierając ekspresy SodaStream i picie wody z kranu zamiast wody butelkowanej, zmniejszasz zużycie butelek plastikowych nawet o kilkaset sztuk rocznie.
[1]https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/globalne-ocieplenie--przyczyny-i-konsekwencje
[2]https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/upaly-nie-do-zniesienia-moga-juz-za-50-lat-dotknac-jedna-trzecia-ludzkosci-426/
[3]Kurowska I., Konopko A., Świsłocka R., Świderski G., Lewandowski W., Civil and Environmental Engineering / Budownictwo i Inżynieria Środowiska 6 (2015) 119-130
[4]https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/globalne-ocieplenie--przyczyny-i-konsekwencje
[5]Kurowska I., Konopko A., Świsłocka R., Świderski G., Lewandowski W., Civil and Environmental Engineering / Budownictwo i Inżynieria Środowiska 6 (2015) 119-130
[6]https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/globalne-ocieplenie--przyczyny-i-konsekwencje
