1 października 2025 roku w Polsce ruszył system kaucyjny, który wpływa na kwoty, jakie zapłacimy za napoje w butelkach i puszkach. Przy kasie do ceny zostaje doliczona kaucja za każde opakowanie objęte systemem, a pieniądze odzyskamy po oddaniu pustej butelki lub puszki w jednym z wyznaczonych miejsc zbiórki. W przypadku szklanych opakowań warto jednak zwrócić uwagę na szczegóły: póki co system obejmuje tylko butelki wielorazowe o pojemności do 1,5 litra. To oznacza, że nie każda szklana butelka podlega kaucji. Jak rozpoznać różnicę? Ile zapłacisz za szklane butelki i jak odzyskasz te pieniądze?
Spis treści:
Czy butelki szklane są objęte systemem kaucyjnym?
Ile wynosi kaucja za szklane butelki?
Czy można uniknąć kaucji za butelki szklane?
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
System kaucyjny to prosty sposób na to, by więcej opakowań wracało do obiegu zamiast lądować na wysypisku. Polega on na tym, że kupując napój, płacisz nie tylko za sam produkt, ale też dodatkową opłatę – kaucję. Jeśli po wypiciu napoju butelkę po prostu wyrzucisz do kosza, kaucja przepada. Jeśli zaś oddasz butelkę albo puszkę w punkcie zbiórki, odzyskasz pieniądze. System kaucyjny wszedł w życie 1 października 2025 r. i obejmuje on:
butelki plastikowe do 3 l,
puszki metalowe do 1 l,
butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l.
Skąd będzie wiadomo, które produkty objęte są kaucją? Na szczęście ich rozpoznanie jest bardzo łatwe: żeby opakowanie podlegało kaucji, na etykiecie musi znajdować się specjalny symbol systemu kaucyjnego (na którym znajduje się również wysokość kaucji). Jeśli oznaczenia na etykiecie nie ma – kaucji nie zapłacisz, ale i nie zwrócisz opakowania w punkcie zbiórki.
To ważne, bo w okresie przejściowym (od 1 października do końca roku 2025) na półkach będą występować jednocześnie butelki z kaucją i te bez niej. Dlatego warto zawsze sprawdzać etykietę przed zakupem lub przed ewentualnym zwrotem. Kaucja zostanie doliczona na paragonie jako osobna pozycja, a przy zwrocie paragon nie będzie wymagany – wystarczy samo opakowanie (koniecznie nieuszkodzone).
System działa w modelu zdecentralizowanym. Oznacza to, że za jego organizację będą odpowiadać operatorzy, czyli firmy wyznaczone przez Ministra Klimatu i Środowiska. To one będą rozliczać kaucje, organizować transport i współpracować ze sklepami. Punkty zbiórki (obsługiwane przez pracowników lub w formie automatów, tzw. „butelkomatów”) obowiązkowo muszą uruchomić placówki o powierzchni powyżej 200m2 (sprzedające produkty w opakowaniach objętych kaucją), natomiast mniejsze mogą dołączyć do systemu dobrowolnie. Oprócz tego automaty kaucyjne mogą powstać poza sklepami, np. w przestrzeni miejskiej. W każdej gminie musi działać przynajmniej jeden punkt zbiórki, jednak szacuje się, że będzie ich o wiele więcej.
Co nie będzie podlegać kaucji? Poza systemem pozostaną póki co m.in. butelki szklane jednorazowe oraz, ze względów higienicznych, opakowania po napojach mlecznych. Resort klimatu zapowiada przy tym, że w kolejnych etapach przepisy mogą zostać rozszerzone.
Czy butelki szklane są objęte systemem kaucyjnym?
Tak, butelki szklane są objęte systemem kaucyjnym. Ale uwaga – nie wszystkie. Kaucji podlegają butelki szklane wielokrotnego użytku, i tylko te o pojemności do 1,5 l. Szkło jednorazowe póki co nie wchodzi do systemu.
Co to oznacza dla konsumenta:
kaucję zapłacisz za każdą szklaną butelkę wielorazową do 1,5 l z symbolem systemu kaucyjnego, niezależnie od marki czy sklepu, w którym została kupiona,
butelki szklane jednorazowe (np. niektóre butelki po piwie czy napojach) nie będą funkcjonować w systemie kaucyjnym, dopóki przepisy nie zostaną rozszerzone,
o tym, czy dana butelka jest wielo- czy jednorazowa, formalnie decyduje producent napoju. Stąd możliwe różnice między bardzo podobnymi butelkami na półce. Zawsze szukaj oznaczenia kaucji!
Kaucja za butelkę szklaną wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra wynosi 1 zł. To kwota jednakowa w całej Polsce, wskazana w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska. Nie podlega ona żadnym rabatom. Na paragonie kaucja pojawi się jako osobna pozycja i będzie w całości zwrócona po oddaniu butelki w punkcie zbiórki. Kaucję zapłacisz za każde opakowanie, więc kupując wielopak, zapłacisz kwotę 1 zł pomnożoną przez liczbę sztuk.
Sprawdź też, ile wynosi kaucja za butelki plastikowe>>
Jak w praktyce ma wyglądać zwrot butelki? System jest bezparagonowy, czyli nie potrzebujesz paragonu, by zwrócić butelkę w dowolnym punkcie zbiórki. Butelka jednak musi być niezniszczona i posiadać etykietę z symbolem kaucji oraz kodem kreskowym. Zwrot otrzymasz w gotówce, przelewem na konto lub w formie bonu wymienialnego na gotówkę.
Nie da się całkowicie uniknąć płacenia kaucji przy zakupie napojów w butelkach szklanych objętych systemem. Opłata jest automatycznie doliczana do ceny napoju we wszystkich sklepach – zarówno dużych, jak i małych. Jeśli nie zwrócisz butelki, stracisz wpłaconą kwotę, a środki z nieodebranych kaucji zasilą fundusz systemu kaucyjnego. Jedynym sposobem na ominięcie tego mechanizmu jest wybieranie produktów w opakowaniach nieobjętych systemem albo korzystanie z alternatywnych rozwiązań. Zamiast kupować napoje w butelkach zwrotnych, możesz gazować wodę w domu przy pomocy saturatora SodaStream, a do smaku dodawać syropy SodaStream dostępne w wielu uwielbianych smakach. To rozwiązanie proekologiczne (jedna butelka syropu wystarcza na przygotowanie nawet 9 litrów napoju), opłacalne i niezwykle wygodne – możesz dostosować do swoich preferencji poziom nagazowania napoju oraz intensywność jego smaku, a do tego nie musisz dźwigać ciężkich zgrzewek z napojami!
System kaucyjny to zmiana, którą szybko odczujemy na co dzień – w portfelu, na zakupach, ale też na ulicach naszych miast, bo coraz mniej opakowań będzie trafiać do koszy i na chodniki. Butelki szklane wielorazowe są objęte kaucją od 1. października 2025 r. i choć początkowo trzeba przyzwyczaić się do nowego nawyku, szybko stanie się on tak samo oczywisty jak segregowanie śmieci. Choć pobranie kaucji ma służyć jako finansowy motywator do zwrotu opakowań, warto mieć w pamięci, że odnosząc je do punktu zbiórki, troszczymy się nie tylko o swój portfel, ale i o naszą planetę.
Nie. Od 1 października 2025 r. kaucją objęte są tylko butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 l. Szklane jednorazowe na razie pozostaną poza systemem.
1 zł za każdą butelkę wielorazową do 1,5 l. Na paragonie kaucja pozuje się jako osobna pozycja. W przypadku wielopaku jest pomnożona przez liczbę sztuk.
W dowolnym punkcie zbiórki: głównie w sklepach o pow. powyżej 200 m2, w niektórych mniejszych oraz w automatach („butelkomatach”). Paragon nie jest potrzebny.
Pusta, nieuszkodzona, z czytelną etykietą (i najlepiej z nakrętką).
Najczęściej gotówką albo bonem wymienialnym na gotówkę zgodnie z zasadami punktu zbiórki; niektóre punkty mogą oferować przelew (jeśli przewidują to ich procedury).
Bibliografia:
