7 powodów, dlaczego nie powinniśmy pić wody butelkowanej

Kampanie społeczne i edukacja dotycząca zdrowych nawyków sprawiły, że większość z nas doskonale wie, jak ważna w diecie człowieka jest woda. Każdego dnia powinniśmy wypijać jej co najmniej 2 litry. Jak nic innego gasi pragnienie, ułatwia trawienie i korzystnie wpływa na nasze samopoczucie. Świadomi konsumenci wiedzą jednak, że woda jest dla nas także wyzwaniem. Zaledwie 2% naszych rodaków nie kupuje wody butelkowanej[1]. Dlaczego powinniśmy dołączyć do tych, którzy wybierają wodę z innych źródeł?

Ślad węglowy, marnotrawstwo wody i niszczenie środowiska – prawdziwy koszt wody butelkowanej

Plastikowe butelki jednorazowe są bardzo niepozorne. Nieduże, poręczne, dostępne w każdym, nawet najmniejszym sklepie. Wielu z nas nie zastanawia się nad tym, jak olbrzymi mają wpływ na środowisko naturalne.

• Przede wszystkim ich ślad węglowy jest ogromny! Każdego roku zużywa się aż 17 milionów baryłek ropy naftowej, by wytworzyć politereftalan etylenu (czyli popularny PET, w którym najczęściej kupujemy wodę butelkowaną)[2]. Ogromne ilości energii i paliw pochłania też transport powstałych produktów.
• Po drugie, do wyprodukowania wody butelkowanej potrzebne są o wiele większe ilości wody, niż te znajdujące się wewnątrz butelki. Przykładowo, do produkcji jednorazowej butelki PET o pojemności 1,5 l trzeba zużyć aż 3 litry wody. Sięgając po wodę butelkowaną zużywamy nie tylko jej zawartość, ale też wodę, która została zużyta do jej produkcji. To ogromne marnotrawstwo, zważywszy na coraz większe deficyty wody.
• Po trzecie – jednorazowa butelka służy nam średnio tylko kilka minut. Po wypiciu zawartości od razu ją wyrzucamy (a przynajmniej powinniśmy, bo wielokrotne napełnianie jej wodą jest szkodliwe dla zdrowia). Tylko w Polsce każdego roku na wysypisko trafia ok. 110 tysięcy ton jednorazowych butelek PET, które mogą rozkładać się nawet 1000 lat! Co prawda ich recykling jest możliwy, ale realnie do ponownego przetwarzania trafia tylko połowa z nich.

Mimo powyższych faktów, jednorazowe opakowania wody pitnej zalewają naszą planetę w ekspresowym tempie. W jaki sposób możemy temu przeciwdziałać? Najprostszym sposobem jest po prostu zmiana swoich codziennych nawyków. Podczas zakupów unikaj produktów zapakowanych w plastik. Jednorazowe butelki zastąp butelkami wielkokrotnego użytku, np. tymi, które możesz zamówić wraz z saturatorami SodaStream. Możesz korzystać z nich bezterminowo (butelka szklana) albo 4 lata (butelka z bezpiecznego tritanu wolnego od BPA). W ten sposób wyeliminujesz co najmniej 1769 jednorazowych butelek (a korzystając z butelki szklanej – znacznie więcej).

Mikroplastik w wodzie, powietrzu i glebie

Kolejnym problemem związanym z wodą butelkowaną jest mikroplastik. To cząstki plastiku, których wielkość nie przekracza 5 mm. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że mikroplastik znajduje się niemal wszędzie – jest w powietrzu, którym oddychamy, wodzie pitnej i glebie. Trafił tam wskutek rozpadu większych elementów plastikowych oraz produkcji drobnych cząstek, będących składnikiem czyściw czy kosmetyków. Połykany przez drobne morskie stworzenia finalnie ląduje na naszych talerzach[3]. Każdego roku zjadamy go całkiem sporo – ponad 250 gramów. To tyle, co trzy pączki.

Mnóstwo mikroplastiku wypijamy też razem z wodą. Szacuje się, że cząstki plastiku są obecne w 72% kranów na świecie i w aż 90% wód butelkowanych. Kanadyjscy naukowcy odkryli, że osoby pijące wodę z jednorazowych butelek wypijają rocznie kilkadziesiąt tysięcy więcej cząsteczek mikroplastiku niż te, które piją wodę z kranu[4]. Przerzucenie się na kranówkę jest więc jedyną słuszną opcją.

Więcej informacji na temat mikroplastiku znajdziesz tutaj.

Dlaczego plastik jest szkodliwy?

Plastik bez wątpienia jest jednym z największych wynalazków dwudziestego wieku. Tani, lekki, wytrzymały, łatwy w produkcji i niezwykle plastyczny materiał wkradł się do niemal każdej sfery naszego życia. Poranek zaczynamy od umycia zębów plastikową szczoteczką i nałożenia kremu z mikroplastikiem. Następnie jemy żywność zapakowaną w folię, wkładamy ubrania ze sztucznych włókien i wsiadamy do auta o plastikowych elementach. Bardzo ciężko jest obyć się bez sztucznych tworzyw. Jednak niektóre z nich mogą być bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia.

Ciemna strona plastiku – wpływ na układ hormonalny

Dlaczego plastik jest szkodliwy? Często występują w nim Bisfenol A i ftalany, czyli związki endokrynnie czynne (EDC – Endocrine Disrupting Chemicals). Ich budowa jest zbliżona do kobiecych hormonów. Gdy dostaną się do ludzkiego organizmu mogą:

• rozregulować układ hormonalny
• wywołać choroby hormono zależne, np. problemy z płodnością, raka piersi, raka prostaty, otyłość[5]

Choć ich ilość w każdej jednorazowej butelce wody jest śladowa, odkładają się w naszych organizmach, działając na nie destrukcyjnie. Co trzeci mieszkaniec naszej planety został dotknięty chorobą nowotworową. Połowa z nas walczy z otyłością, a 80 milionów par mierzy się z problemami z płodnością[6]. Dlatego też w wielu państwach zabroniono stosowania niektórych składników plastiku w produktach przeznaczonych dla najmłodszych. Oczywiście nie wszystkie rodzaje plastiku są szkodliwe dla zdrowia. Dla własnego bezpieczeństwa warto znać rodzaje plastiku i symbole obecne na każdym opakowaniu.

Woda butelkowana najczęściej znajduje się w jednorazowej butelce PET, która w wysokiej temperaturze może uwalniać toksyczne związki. Warto pamiętać, że związki mogą przenikać do wody również wtedy, gdy butelka jest narażona na działanie promieni słonecznych, co często można zauważyć w polskich sklepach.

Co sprzedawane jest w butelkach?

Sporo wątpliwości dostarcza również sama zawartość butelki. Otóż to, że woda jest butelkowana, niekoniecznie musi oznaczać, że jest np. bogata w minerały. Woda butelkowana może być:

• źródlana – zawierająca mniej niż 1000 mg składników mineralnych w litrze (jej odpowiednikiem jest woda kranowa)
• mineralna* – zawierająca co najmniej 1000 mg składników mineralnych w litrze
• stołowa – otrzymana ze zmieszania wody źródlanej z wodami pochodzącymi z wodociągów, wodą mineralną lub różnymi składnikami mineralnymi
• lecznicza – zawierająca więcej niż 1000 mg składników mineralnych w litrze i co najmniej jeden składnik leczniczy w odpowiednim stężeniu[7]

*woda mineralna i lecznicza nie powinny być głównym źródłem nawodnienia organizmu. Nadmiar minerałów może być niebezpieczny dla zdrowia.

Wielu konsumentów daje się nabrać na marketingowe triki i – sugerując się etykietami z widokiem górskich krajobrazów czy hasłami reklamowymi – kupuje wodę źródlaną, myśląc, że kupuje wodę mineralną, bez wczytywania się w jej skład chemiczny. Innymi słowy, płacą za to, co mogą mieć po odkręceniu domowego kranu.

Woda w butelkach jednorazowych – czy to na pewno wygodna opcja?

Na niekorzyść wody butelkowanej przemawia też zwykła wygoda. Jeśli używamy jej na co dzień, musimy liczyć się z uciążliwym staniem w sklepowych kolejkach i dźwiganiem ciężkich zgrzewek z wodą. To spore obciążenie dla naszego kręgosłupa. Problematyczne jest też samo magazynowanie wody, zwłaszcza, jeśli mieszkamy w niewielkim mieszkaniu. Piętrzące się na korytarzu czy w kuchni zgrzewki są mało estetyczne i przeszkadzają w wykonywaniu codziennych czynności.

Ekonomia i ekologia – zrezygnuj z plastikowych butelek jednorazowych

Jeśli troska o planetę nie jest ci obca i lubisz wygodne i zdrowe rozwiązania, przestaw się na wodę z kranu, a by wzbogacić ją o orzeźwiające bąbelki użyj saturatora SodaStream. Dostarczaj swojemu organizmowi odpowiednich ilości płynów każdego dnia bez wyrzutów sumienia! I to znacznie taniej. Jeśli lubisz smakowe bąbelki, w naszej ofercie znajdziesz też smakowe syropy, które zamienią twoją wodę w Pepsi, lemoniadę czy napój energetyczny.

Dlaczego warto zamienić butelkowaną wodę na tę z kranu?

• niska cena – znacznie niższa niż wody butelkowanej
• czystość – w ostatnich latach gruntownie zmodernizowano systemy uzdatniania wody[8]
• mniejsze zużycie plastiku – brak konieczności używania jednorazowych opakowań

[1] Zob. https://portalkomunalny.pl/az-98-proc-polakow-kupuje-napoje-w-plastikowych-opakowaniach-miesiecznie-zuzywamy-ponad-30-butelek-366000/

[2] Zob. https://klimat.rp.pl/zielone-technologie/art17076601-w-2021-powstanie-pol-biliona-butelek-co-sie-z-nimi-stanie

[3] Zob. https://www.kierunekchemia.pl/artykul,66351,ile-spozywamy-mikroplastikow.html/span> Zob. https://sodastream.pl/blogs/explore/jest-w-morzu-w-powietrzu-i-w-twojej-herbacie-co-to-jest-mikroplastik

[5] Zob. https://www.wprost.pl/tygodnik/10276425/podstepny-hormon-plastiku.html

[6] Zob. Tamże 

[7] Zob. https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/co-jesz/rodzaje-wody-mineralna-zrodlana-stolowa-lecznicza-aa-UzfX-ycMd-HvHR.html

[8] Zob. https://pijewodezkranu.org/